Trong mỗi trận đấu, nhiều người hâm mộ bất ngờ khi chứng kiến trọng tài phất cờ và thổi còi dừng trận đấu vì lỗi “việt vị”. Đây là một trong những luật quan trọng và phức tạp nhất trong bóng đá hiện đại. Vậy “việt vị” là gì và làm thế nào để nhận biết lỗi việt vị trong bóng đá? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
Việt vị là gì?
Nguồn tin từ Xoilac cho biết, theo luật bóng đá của FIFA, “Việt vị” là tình huống một cầu thủ nhận bóng và đứng gần khung thành của đồng đội hơn cả bóng lẫn cầu thủ phòng ngự cuối cùng khi đồng đội chuyền bóng cho mình.
Tuy nhiên, việc ở trong khu vực nghe không bị coi là phạm lỗi, nhưng trọng tài sẽ chỉ thổi còi nếu cầu thủ trực tiếp tham gia vào tình huống tấn công (chạm bóng, tác động hoặc khai thác khu vực).
Nói cách khác, luật việt vị được tạo ra để đảm bảo sự công bằng trong bóng đá bằng cách ngăn chặn các cầu thủ “ẩn nấp” trước khung thành đối phương để chờ bóng.
Những quy định phổ biến trong luật việt vị bóng đá
Nguyên tắc xem xét lỗi việt vị
Một cầu thủ được coi là việt vị nếu cả ba điều kiện sau đây được đáp ứng khi đồng đội chuyền bóng:
- Đứng trên sân của đối phương
- Gần khung thành đối phương có cả bóng và hậu vệ cuối cùng.
- Tham gia tích cực vào các tình huống bóng đá
Nếu một cầu thủ chỉ ở vị trí lắng nghe nhưng không tham gia vào hành động (ví dụ: không chạm vào bóng, không che khuất tầm nhìn của thủ môn, không chạm vào đối thủ), trọng tài sẽ không thổi phạt đền.
Những tình huống không được coi là vi phạm
Luật của FIFA cũng quy định rằng có một số tình huống nhất định mà cầu thủ có thể được gọi vào vị trí phòng ngự ngay cả khi vị trí của cầu thủ đó cao hơn hàng phòng ngự đối phương. Những tình huống này bao gồm:
Các trường hợp khác không nằm trong quy định của FIFA:
- Nhận bóng từ đối thủ: Nếu đối thủ chuyền hoặc chạm bóng cố ý (không phải vô tình phá bóng hoặc bật bóng), cầu thủ nhận bóng, ngay cả khi ở trong khu vực nhận bóng, sẽ không bị phạt.
- Việc nhận bóng trực tiếp từ quả ném biên, quả phạt góc hoặc quả phát bóng lên là một tình huống đặc biệt về mặt pháp lý. Cầu thủ không được phép trực tiếp tham gia vào những tình huống này.
- Ở vị trí việt vị nhưng không liên quan đến tình huống: Một cầu thủ ở vị trí việt vị nhưng không liên quan đến tình huống sẽ không bị phạt.
- Trong phần sân nhà: Nếu một cầu thủ tấn công đang ở vị trí việt vị nhưng vẫn ở trong phần sân nhà (ngay cả khi gần khung thành của đồng đội), cầu thủ đó sẽ bị coi là việt vị. Đường giữa sân được coi là một ranh giới quan trọng.
Điều này giúp trò chơi chạy mượt mà, tránh những gián đoạn không cần thiết và khuyến khích các cuộc tấn công sáng tạo.
Quản lý lỗi và công nghệ VAR
Nếu trợ lý trọng tài nhìn thấy cầu thủ trong khu vực việt vị, ông sẽ ngay lập tức giơ cờ báo hiệu cho trọng tài. Trọng tài sau đó sẽ thổi còi dừng trận đấu, và đội đối phương sẽ được hưởng một quả đá phạt gián tiếp tại vị trí xảy ra lỗi việt vị. Đây là quy trình việt vị cơ bản trong bóng đá truyền thống.
Tuy nhiên, trong bóng đá hiện đại, các quyết định phạm lỗi đang trở nên chính xác và công bằng hơn nhờ sự ra đời của công nghệ hỗ trợ trọng tài.
- Công nghệ VAR (Trợ lý Trọng tài Video) – Trợ lý trọng tài video cho phép trọng tài phân tích các tình huống diễn biến chậm từ nhiều góc độ, đặc biệt hữu ích trong các tình huống “cận cảnh” khó quan sát bằng mắt thường. Khi “VAR” được “chọn”, trọng tài chính sẽ phân tích tình huống trên màn hình và đưa ra quyết định cuối cùng, đảm bảo không bỏ sót hoặc loại trừ bất kỳ tình huống quan trọng nào.
- Công nghệ việt vị bán tự động (SAOT) Hệ thống này sử dụng các cảm biến được nhúng trong bóng, kết hợp với một camera chuyên dụng theo dõi 29 điểm chuyển động trên cơ thể cầu thủ. Từ dữ liệu thu thập được, SAOT tạo ra hình ảnh 3D hiển thị vị trí việt vị và gửi kết quả đến trọng tài trong vòng vài giây.
Cách phát hiện lỗi việt vị trong bóng đá
Để nhận diện lỗi việt vị, trọng tài biên và hệ thống VAR phải đồng thời xem xét vị trí của cầu thủ tấn công, bóng và thời điểm chuyền bóng. Dưới đây là những yếu tố chính để phân biệt chính xác được những người theo dõi xôi lạc trực tiếp bóng đá hôm nay tổng hợp:
Vị trí cầu thủ tấn công
Nếu đồng đội chuyền bóng, nếu cầu thủ tấn công đứng sau hậu vệ cuối cùng, tức là chỉ có thủ môn đứng trước, thì khu vực đó bị coi là việt vị. Tuy nhiên, nếu cầu thủ vẫn đứng trên hoặc dưới hậu vệ cuối cùng, thì sẽ không có quả phạt đền nào được đưa ra.
Thời điểm chuyền bóng
Trọng tài không nhìn vào vị trí cầu thủ nhận bóng mà nhìn vào thời điểm đồng đội chuyền bóng, do đó có những tình huống tưởng như việt vị nhưng thực tế cầu thủ đã tiến lên một bước.
Tham gia vào tình hình bóng đá
Ngay cả khi một cầu thủ ở vị trí việt vị, nếu cầu thủ đó không trực tiếp tham gia vào hành động (không chạm bóng, không cản trở tầm nhìn của thủ môn và không cản trở các cầu thủ phòng ngự), trọng tài không thể đưa ra quyết định việt vị. Luật 11 của FIFA quy định rõ điều này.
Ý nghĩa và ảnh hưởng luật việt vị bóng đá
Ý nghĩa của luật việt vị
- Ngăn chặn chơi xấu : Luật việt vị ngăn cản cầu thủ đứng gần khung thành của cầu thủ đang giữ bóng, buộc họ phải di chuyển và tham gia vào chiến thuật.
- Chiến lược bổ sung : Luật này khuyến khích các đội sử dụng bẫy việt vị (hàng phòng ngự cao) và yêu cầu các cầu thủ tấn công phải căn thời gian chạy của mình.
- Tạo sự cân bằng : Cho các hậu vệ cơ hội để tổ chức và không bị áp đảo bởi những cầu thủ “ẩn nấp” gần khung thành.
Tầm ảnh hưởng và tranh cãi
- Trên sân cỏ : Việt vị là một trong những quy tắc gây tranh cãi nhất, đặc biệt là khi các quyết định dựa trên mắt trọng tài hoặc công nghệ VAR (Trợ lý Trọng tài Video). Ví dụ, tại World Cup 2022, một số bàn thắng bị xác định việt vị chỉ với vài inch, làm dấy lên tranh cãi và sân cỏ.
- Về mặt chiến thuật , một đội bóng như Liverpool dưới thời Jürgen Klopp thường sử dụng bẫy việt vị để bắt lỗi đối thủ, trong khi những cầu thủ như Erling Haaland được đào tạo để chạy đúng thời điểm để tránh bị bắt việt vị.
Với bài viết trên, bạn sẽ hiểu rõ việt vị là gì và cách nhận biết lỗi việt vị trong bóng đá một cách chi tiết, dễ hiểu và chính xác. Luật việt vị không chỉ mang tính kỹ thuật mà còn mang ý nghĩa chiến lược sâu sắc, giúp duy trì tính toàn vẹn và tạo nên sức hấp dẫn cho môn thể thao vua.
